A esmorga é un dos libros máis importantes da literatura galega, tanto polo seu emprego da lingua como pola súa temática.

Censurada durante a ditadura franquista, a novela foi publicada por primeira vez en Arxentina, en 1959. Non foi ata 1970 cando, con algúns parágrafos eliminados, foi publicada en Galicia. Agora, no 50 aniversario desa primeira edición galega, publícase o texto íntegro acompañado das miñas ilustracións.

Tratei de achegar unha capa máis de lectura á vez que reflectir a visceralidad dun texto no que se abordan temas como a enfermidade mental e o alcoholismo (na Galicia de finais do s. XIX) ou os malos tratos policiais.